#5. Лингэ Турисмэ. Проще, чем Эсперанто.

#5. Лингэ Турисмэ. Проще, чем Эсперанто.

Сообщение Nikolaj.Mihajlenko » 06 сен 2019, 18:24

#5. Лингэ Турисмэ. Проще, чем Эсперанто.

Пошлите ссылку другу.

Linge Turisme. Nova lingvo por internacia babilado.

Sendu la ligilon al amiko.

Linge Turisme. Nova redakcio.
La simpligita Esperanto por internacia babilado.

GRAVE! Turismeo ne estas provo reformi Esperanton. Mia lingvo espereble vivos APUD Esperanto kiel lingva eksperimento kaj vigligos esperantan vivon sen tuŝi la Fundamenton de nia movado.

1. Turismeo havas malpli ol 2.000 vortojn. Ĉiu vorto estas radiko, kaj ekzistas nek sufiksoj, nek gramatikaj finaĵoj, nek prefiksoj. La vortoj de Turismeo neniam ŝanĝas siajn formojn.

2. Ĉiuj substantivoj finiĝas per -e, adjektivoj per -a, verboj per -i, adverboj per -o.

3. Propozicioj estas disbatitaj per universala artikolo "E" je facile kompreneblaj pecetoj, kaj ĉiuj prepozicioj sekvas POST universala artikolo kaj ili estas nedevigaj.

4. La predikato estas la plej grava parto en la frazo kaj ĝi nepre estas markita per "I" aŭ "U" (se volitivo).

5. Por facila prononcado preskaŭ ĉiuj vortoj finiĝas per vokalo kaj komenciĝas per konsonanto.

6. Lingvo Turismeo ne uzas ĉapelitajn literojn kaj pro tio mi ŝanĝas la vortojn kun ŝ, ĉ, ĵ, ĝ, ĥ, ŭ. En Turismeo prononcu tiel sh[ŝ], j[ĵ], c[ĉ], dg[ĝ], kh[ĥ], w[ŭ], q[k], y[j].

7. Aliaj ŝanĝoj servas al la celoj:
a) mallongigi la longajn vortojn.
b) eviti situacion kiam kelkaj konsonantoj sekvas unu post la alia. Same pri vokaloj.
c) eviti danĝerajn vortparojn: kiam unu vorto trо similas al la alia.
---

Linge Turisme. Новая редакция.
Упрощённый Эсперанто для международной болтовни.

ВАЖНО! Язык Турисмэ не есть попытка реформировать Эсперанто. Я надеюсь что мой язык будет жить РЯДОМ с Эсперанто, как лингвистический эксперимент, оживляющий эсперантистскую жизнь без всякого вреда для Фундаменто нашего движения.

ДОСТОИНСТВА:
1. Ограниченный словарь: не более 2000 слов.
2. Слова никогда не меняют своей формы: нет склонения, спряжения; нет окончаний, суффиксов и приставок.
3. При помощи слов-меток осуществляется нарезка длинной фразы на осмысленные самостоятельные куски. То есть понимать фразу можно по кусочкам.
4. Разрешается во многих случаях опускать предлоги и элементы конвертации.
5. Нет букв с шапочками, используется латинский алфавит без диакритиков.
6. Реже используются шипящие.
7. Повышено благозвучие: больше гласных, a согласных подряд - меньше.
8. Слова легче распознавать и труднее спутать, звуковая дистанция между словами увеличена.

Алфавит Linge Turisme.
29 букв = 26 + Dg, Kh, Sh.

A(а) B(бэ) C(че) D(дэ) Dg(джи)
E(э) F(эф) G(гэ) H(hо)
I(и) J(жэ) K(ка) Kh(ха)
L(эль) M(эм) N(эн) O(о)
P(пэ) Q(ку) R(эр) S(эс)
Sh(ша) T(тэ) U(у) V(вэ)
W(wо) X(экс) Y(йот) Z(цэт)
---

Существительные оканчиваются на -e. Substantivoj. E vorte1.

fakto - e fakte // факт
floro - e flore // цветок
libro - e libre // книга
tablo - e table // стол
vosto - e voste // хвост
hundo - e hunde // собака
suno - e sune // солнце
loko - e loke // место

hejmo - e heyme // дом(место обитания)
teo - e tie // чай
taso - e tasse // чашка
rozo - e rose // роза
malamiko - e no flene // враг
maniero - e maniere / e wey // образ действия
kauzo - e kose // причина

ondo - e vonde // волна
avo - e dave // дед

onklo - e nokle // дядя
insulo - e nisule // остров

tempo - e tempe // время
pasinto - e pasinta ve // прошлое время
nuno - e nuna ve // настоящее время
futuro - e futura ve // будущее время

horo - e hore / e kloke // час(60 минут)/момент удара часов
en tri horoj - e du trio hore // за три часа (период)
je la tria horo - e lu trio kloke // в три часа (момент)
minuto - e minute // минута
sekundo - e sekunde // секунда

jaro - e yare // год

vintro - e winte // зима
printempo - e prine // весна
somero - e somere // лето
aŭtuno - e tune // осень

monato - e monate (mo.) // месяц

januaro - e mo1 - e mo runu // январь
februaro - e mo2 - e mo due // февраль
marto - e mo3 - e mo trio // март
aprilo - e mo4 - e mo qvare // апрель
majo - e mo5 - e mo kini // май
junio - e mo6 - e mo sise // июнь
julio - e mo7 - e mo septo // июль
augusto - e mo8 - e mo rokta // август
septembro - e mo9 - e mo noye // сентябрь
oktobro - e mo10 - e mo dezi // октябрь
novembro - e mo11 - e mo dezi runu // ноябрь
decembro - e mo12 - e mo dezi due // декабрь

diurno - e dure // сутки
lundo - e dure1 - e dure runu // понедельник
mardo - e dure2 - e dure due // вторник
merkredo - e dure3 - e dure trio // среда
ĵaŭdo - e dure4 - e dure qvare // четверг
vendredo - e dure5 - e dure kini // пятница
sabato - e dure6 - e dure sise // суббота
dimanĉo - e dure7 - e dure septo // воскресенье

mateno - e matene // утро
tago - e tage // день
vespero - e vese // вечер
nokto - e nokte // ночь

domo - e dome tun // один дом
domoj - e dome ni // дома
e dome == e dome tun + e dome ni

atento - e ratente // внимание
atendo - e tendi // ожидание

e ve // любая конкретная или абстрактная вещь
e mae // конкретная вещь
e rume // штуковина, материальная вещь
e mate // материал, вещество, субстанция
e nime // любое живое
e toe // абстрактная вещь
---

Прилагательные оканчиваются на - а. Adjektivoj. E vorte2.

nigra - nigra // чёрный
longa - lina / longa // длинный / долгий
larĝa - lara // широкий
alta - tolla // высокий

komenca - komsa // начальный
e komsa ve // начало
meza - meza // средний
fina - fina // конечный

menciita - bisa // упомянутый
---

Глаголы оканчиваются на -i. Verboj. E vorte3.

brili - i brili // блестеть
voli - i voli // хотеть
vidi - i vidi // видеть
diri - i diri // сказывать

demandi - i demandi // спрашивать
respondi - i respondi // отвечать
peti - i peti // просить
postili - i postuli // требовать
proponi - i proponi // предлагать

kuŝi - i kushi // лежать
esti - i bi // быть
iri - i goni // идти
atendi - i tendi // ждать
trinki - i rinki // пить
intenci - i tezi // намереваться

fari - i fari // делать
faru - u fari // делайте
farus - i seo fari // делал бы

veni - i veni // приходить/придти
esti veninta - i veni res // придти
esti venanta - i veni da // приходить

lavi - i lavi // мыть
lavi sin - i lavi sie // мыться

morti - i morti // умирать
mortigi - i fari morti // убивать

ricevi - i geti // получать
rompi - i rompi // ломать
rompiĝi - i geti rompi // ломаться
geti rompi == rompi sie / geti rompi e far X / geti rompi e rawto wey

pesi - i pesi // взвешивать
pezi - i pesume // весить

Причастия. Participoj. E zipe.

// E zipe2 // причастия
rompanta - e rompi (da) // ломающий
rompata - e geti rompi (da) == e daga rompi // ломаемый
rompinta - e rompi res // сломавший
rompita - e geti rompi res == e ga rompi // сломанный
romponta - e voli rompi // намеревающийся ломать
rompota - e geti voli rompi == e voga rompi // его намереваются ломать

// E zipe4 // деепричастия
rompante - e rompi wey // ломая
rompite - e ga rompi wey // будучи сломанным
---

Наречия оканчиваются на -o. Adverboj. E vorte4.

hodiaŭ - hodio // сегодня
hieraŭ - hiero // вчера
morgaŭ - morgo // завтра

ĵus - juso // только что
tuj - tuyo // немедленно

tie ĉi - hiro // здесь
tie - tamo // там
tien - tu tamo // туда

proksime - proximo // близко
malproksime - foro // далеко
for - tu foro (wey) // прочь

interne - rino // внутри
sur surfaco - suro // на поверхности
ekstere - rexto // во вне

tre - maxo // очень
tro - tro // слишком
kune - kuno // вместе

maksimale - maximo // максимально
tre - maxo // очень
en meza grado - mezа // в средней степени
iom - keo // в некоторой степени
iomete - mino // очень мало
minimalе - minimo // минимально
neniom - nule // совсем не

pasinte - e pasinta wey // в прошлом
nune - e nuna wey // в настоящем
future - e futura wey // в будущем
---

Числительные. Numeraloj. E Nume.

nulo - nule // 0
unu - runu // 1
du - due // 2
tri - trio // 3
kvar - qvare // 4
kvin - kini // 5
ses - sise // 6
sep - septo //7
ok - rokta // 8
naŭ - noye // 9
dek - dezi // 10
cent - zento // 100

la tria knabo - e fa trio knabe == e knabe trio // третий мальчик

mil - Mile // тысяча
miliono - Milione // миллион
miliardo - Miliarde // миллиард

2.345 - due Mile triozento qvaredezi kini
56.789 - kinidezi sise Mile septozento roktadezi noye
5.666.111 - kini Milione sisezento sisedezi sise Mile
zento dezi runu
---

Местоимения 1. Pronomoj 1. E prone1.

mi - e me // я
vi - e vu // вы
li - e hi // он
ŝi - e la // она
ĝi - e to // оно
e ta mae / e ta toe // оно конкретное / оно абстрактное

ni - e nose // мы
vi ĉiuj - e vi // вы все
ili - e ley // они

kiu - e ka home? / e kel // кто? / который...
kio? - e ka ve? // что
e ka mae? / e ka toe? // что конкретное? / что абстрактное?

ĉio - e rola ve // всё
ĉiuj homoj - e rola home // все (люди)

nenio - e nule ve // ничто

Местоимения 2. Pronomoj 2. E prone2.

kiu? - e ka? // который?
kia? - e kaqvala // какой?
kies? - e kahoma? // чей?
kiom da? - e kamulta? // в каком числе?

tiu - e ta // тот
tiu ĉi - e za // этот

sama - e sama // такой же
alia - e neta // другой

iu - e neka // некий
ajna - e rayna // любой
ĉiuj - e rola // все

multa - multa // многочисленные
meze multa - meza multa // в среднем числе
kelka - kelka // несколько
malmulta - feta // малочисленные
neniom da - nule // нисколько
---

Предлоги стоят ПОСЛЕ артикля. Prepozicioj. E vorte5.

nominativo - e sa // подлежащее
akuzativo - e nu // прямое дополнение
al/dativo - e tu // к (адресат)
de/genetivo - e di (родительный)
--
en - e vo == e ino vo + e suro vo // во
ne en - e de == e sur + e xe // не внутри
sur - e suro de == e sur // на поверхности
(supre) sur - e na == e supro sur // сверху на
super - e super == e supro xe // над
sub - e subo de == e subo sur + e subo xe // под
antaŭ - e ranto de == e ranto sur + e ranto xe //перед
malantaŭ - e hinto de // позади
dekstre de - e dexo de // справа от
maldekstre de - e lefto de // слева от

e dexo de // справа от
e dexo xe // во вне справа
e dexo sur // справа на поверхности
e dexo vo // внутри справа

e tolla vo // высоко в
e profunda vo // глубоко в
--
ĉe - e ce // при
apud - e pu // возле
--
el - e from // из/от
e from == e from vo + e from ce
al - e tu // к/в
en...-n - e tu vo // в
ĉe...-n - e tu ce // к
--
dum - e du (tota) // во время (всё время)
antaŭ(tempo) - e dose // до
poste(tempo) - e pose // после
ne pli poste ol - e nepose // не позднее

ekde - e sta // с (время)
ĝis - e fin // до (время)
--
por - e for // для
pro - e pro // из-за
pri - e bo // о
per - e per // при помощи

je - e lu // точная мера
kun - e kon // совместно с
sen - e sen // без
---

Союзы. Konjunkcioj. E vorte6.

kaj - kay // и
sed - sede // но

o - соединяет прилагательные, относящиеся к одному существительному.
la flave-bluaj flagoj - e flava o blua flage ni // жёлто-голубые флаги

o - соединяет существительные при общих прилагательных.
la granda tablo kaj sama seĝo - e grana table o sedge
// большой стол и большой стул

a - соединяет существительные, обозначающие один и тот объект.
la funkcio sinuso - e funse a sinuse
// "функция синус", а не "функциональный синус"

aŭ - lili // или
aŭ...aŭ - libo...libo // либо...либо

se - e se fat e... // если...
ĉar - e pro fat e... // поскольку...
por ke - e for fat e... // чтобы...
kvankam - e spite fat e... // хотя...

е do fat e... // главное предложение после придаточного
E pro fat e vu i paroli, e do fat e mi i silenti.
// Поскольку вы говорите, то я молчу.

---

Частицы. Partikloj. E vorte7.

e // субстантивная группа
i // сказуемое в изъявительном
u // повеление

seo // виртуальность, i seo legi - читать бы

da // актуальность действия, не завершённость, i veni da - подходить
res // результативность действие, i salti res - напрыгаться
hop // импульсное действие, i salti hop - прыгнуть
pak // пакетное действие, i salti pak - прыгать
siе // возвратность, i lavi sie - мыться

ga fari - geti fari res // испытавший действие
daga fari - geti fari da // испытывающий действие

e rese fari // состояние в итоге действия, e rese morti - смерть как итог
e ge fari - e ga fari ve // результат действия, e ge penti - картина маслом
e dage fari - e daga fari ve // объект действия, e dage mangi - еда

ni // множ. число.
run // ед. число
kel // замена существительного в придаточном определительном
nim // перед собственным именем, оно может начинаться гласной,
E lande nim Amerika - Страна Америка


wey // образ действия
fat // встроенное предложение

ne // отрицание
no - forta ne // противоположность

fe - al substantivo / e tu vorte1 // конвертор в существительное
fa - al adjektivo / e tu vorte2 // конвертор в прилагательное
fi - al verbo / e tu vorte3 // конвертор в глагол
fo - al adverbo / e tu vorte4 // конвертор в наречие
--------------------------------------------

Примеры. Ekzemploj. E xempe.

Книга лежит на столе.
La libro / kuŝas / sur la tablo.
E sa ta libre / i kushi / e na ta table.
E libre i kushi e table.

Хвост собаки.
La longa vosto de la nigra hundo.
E ta lina voste / e di ta nigra hunde.
E lina voste e nigra hunde.

Летний день.
La somera tago.
E ta fa somere tage.
E somere tage.

Сияющее солнце.
La brilanta suno.
E ta brili da sune.
E brili sune.

Разбитая чашка.
La rompita taso.
E ta geti rompi res / tasse.
E ga rompi tasse.

Роза - это цветок.
La rozo estas floro.
E sa ta rose / i bi / e nu flore.
E nu flore / i bi / e sa rose.
E rose i bi e flore.

Пришла весна.
Venis printempo.
I veni res / e sa prine.
I veni e prine.

Убей врага.
Mortigu la malamikon.
U fari morti res / e nu ta no flene.
U fari morti e no flene.

Неожиданная смерть. -> Неожидаемая смерть.
La neatendata morto.
E ta ne geti tendi da / rese morti.
E ne daga tendi rese morti.

Я выпил бы две чашки чайку.
Mi trinkus du tasojn da teo.
E sa me / i seo rinki / e nu due tasse ni / e di tie.
E me i seo rinki e due tasse e tie.

Я очень хочу вас видеть у себя дома.
Mi tre volas vidi vin en mia hejmo.
E sa me / e maxo / i voli vidi / e nu vu / e vo fa me heyme.
E me e maxo i voli vidi e vu e me heyme.

Я не знаю, где он был.
Mi ne scias, kie li estis.
E sa me / i ne koni / e nu respondi / e tu fat, /
e ka loke / e sa hi / i bi / e pasinta wey.
E me i ne koni e respondi e fat, e ka loke e hi i bi.

Когда вы пришли, я спал.
Kiam vi venis, mi dormis.
E lu tempe, / e du kel / e vu / i veni res, /
e du bisa tempe / e me / i dormi da.
E tempe, e kel e vu i veni, e bisa tempe e me i dormi.
E du fat e vu i veni, e bisa tempe e me i dormi.
---
"Строгие Правила на Канале Николая Михайленко. Бояться!"
http://maxpark.com/community/5946/content/2517452

Nikolaj.Mihajlenko
Администратор
 
Сообщения: 1074
Зарегистрирован: 25 сен 2010, 16:25

Вернуться в Международный язык Turismo (Esperanto)

Кто сейчас на конференции

Сейчас этот форум просматривают: нет зарегистрированных пользователей и гости: 2

cron